Toczeń rumieniowaty układowy - przyczyny, objawy, leczenie, powikłania

• Toczeń

Toczeń rumieniowaty układowy (TRU) to ciężka, przewlekła choroba, której objawy, takie jak osłabienie, bóle stawów, zmiany skórne, czy nadwrażliwość na światło i wiele innych, mogą znacząco dokuczyć. Schorzenie to zaliczane jest to grupy schorzeń autoimmunologicznych i może zaatakować wiele narządów w naszych organizmach – nerki, skórę, płuca, wątrobę, szpik, serce, układ krwiotwórczy czy układ nerwowy.

To ciężkie schorzenie zaliczane jest to grupy tzw. schorzeń rzadkich. Przyjmuje się, że pojawia się ono u jednej osoby na 2000, jednak zdaniem wielu lekarzy dane są niedoszacowane i choroba występuje u jednego na 500-1000 pacjentów. W Polsce stwierdzonych jest około 15000 przypadków. Występuje ona zdecydowanie częściej (nawet 10 krotnie) u kobiet. Zachorowanie pojawia się średnio około 30 roku życia, choć znane są również przypadki u dzieci lub osób starszych.

Choroba ta może prowadzić do zgonu z różnych przyczyn, a dodatkowo w jej przypadku ryzyko śmierci jest nawet o 2,4 razy większe niż w populacji ogólnej. Pośród najpowszechniejszych przyczyn zgonów u osób chorujących na toczeń wymienia się infekcje, ale również ciężkie zmiany narządowe, często związane z zajęciem serca, płuc czy centralnego układu nerwowego, dodatkowo przyczyna może być również przewlekłe zapalenie nerek.

Toczeń rumieniowaty układowy jest najczęściej występującym toczniem i stanowi aż 70% wszystkich zachorowań. Rzadziej spotykane są również: toczeń skórny (15% przypadków), toczeń indukowany lekami (5% przypadków), oraz zespół nakładania/ mieszana choroba tkanki łącznej (10% przypadków).

Rozpoznanie tocznia

Przede wszystkim warto zauważyć, że toczeń niezwykle trudno jest zdiagnozować. Wynika to z faktu, że w przypadku tej choroby mamy do czynienia z wieloma objawami, które nie zawsze muszą się pojawić, są również niespecyficzne, co oznacza, że mogą być łączone z innymi schorzeniami. Wystąpienie poszczególnych objawów może również rozciągnąć się w czasie. Istotne jest więc obserwowanie swojego organizmu, abyśmy w razie potrzeby potrafili wskazać, jakie objawy były pierwsze, na samym początku choroby.

Co sprawia, że dochodzi do zachorowania?

Obecnie, nadal nie znamy przyczyny tocznia. Specjaliści pod uwagę biorą czynniki genetyczne, środowiskowe, immunologiczne oraz hormonalne (ze względu na fakt, iż częściej pojawia się u kobiet w wieku rozrodczym lub stosujących hormonalną terapię zastępczą).

Jak objawia się toczeń rumieniowaty układowy?

Pośród pierwszych objawów tocznia wyróżniamy:
• nadwrażliwość na światło,
• zmiany na skórze – rumień krążkowy lub rumień na twarzy,
• zapalenie stawów,
• owrzodzenia jamy ustnej,
• pogorszone samopoczucie – zmęczenie, osłabienie, gorączka.

Po pewnym czasie mogą pojawić się również dodatkowe objawy:
• zmiany w obrębie nerek (utrzymuje się białkomocz, występują komórkowe wałeczki w moczu),
• zapalenie opłucnej,
• zapalenie osierdzia,
• zaburzenia immunologiczne,
• zmiany w obrębie układu nerwowego – zaburzenia psychiczne, napady drgawkowe,
• zaburzenia hematologiczne – leukopenia, niedokrwistość hemolityczna z retikulocytozą, limfopenia, małopłytkowość.

Jak wygląda prawidłowe leczenie tocznia rumieniowatego układowego?

Toczeń jest chorobą wielonarządową, co sprawia, że jej skuteczne leczenie jest niezwykle trudne. Chorzy najczęściej leczeni są przez reumatologów, jednak w zależności od dominujących objawów niezbędne bywają również konsultacje lekarzy innych specjalności – dermatologów, nefrologów, hematologów, kardiologów i innych. Leczenie zawsze prowadzone jest indywidualnie i jest obarczone ryzykiem – nie jest jednoznaczne, ani takie same w każdym przypadku.

Każdy pacjent, u którego stwierdzony zostanie toczeń musi bezwzględnie zmienić swój styl życia. Jeśli pali konieczne jest rzucenie palenia, nie zaleca się również spożywania alkoholu. Niezbędne jest podjęcie regularnej aktywności fizycznej i stosowanie zdrowej i zbilansowanej diety.

Powikłania, jakie mogą wystąpić w związku ze stwierdzeniem tocznia

Zarówno choroba, jak i jej leczenie, które jest długotrwałe i intensywne, mogą prowadzić do pojawienia się u pacjentów szeregu powikłań. Mogą to być powikłania polekowe, ale nie tylko. Wymienia się najpowszechniej pojawiające się następstwa tocznia:

• zawał mięśnia sercowego, do którego dochodzi jeszcze w okresie przedmenopauzalnym,
• miażdżyca – u około 30% chorych na tocznia rumieniowatego układowego występują nawracające powikłania zakrzepowo-zatorowe w obrębie różnych narządów, możliwe jest również występowanie nawykowych poronień.
• Ogólne zakażenia organizmu,
• złamania, których podłożem będzie osteoporoza,
• zapalenia naczyń, które mogą obejmować m.in. zapalenia naczyń centralnego układu nerwowego.

Toczeń mimo że trudny do zdiagnozowania, powinien być rozpoznany możliwie jak najszybciej. Całkowite wyleczenie tej choroby nie jest możliwe – jest to schorzenie autoimmunologiczne, co oznacza w dużym uproszczeniu, że nasz organizm atakuje sam siebie i doprowadza do znaczących zniszczeń. Jeśli choroba zostanie szybko rozpoznana, to możliwe jest zahamowanie jej rozwoju, a co za tym idzie również opóźnienie pojawienia się konkretnych objawów, czy zminimalizowanie ryzyka wystąpienia uszkodzeń w obrębie narządów wewnętrznych.

Dodatkowym utrudnieniem w jej wczesnym rozpoznawaniu jest fakt, iż jest to choroba z grupy rzadkich, a więc zdecydowana większość lekarzy nie miała z nią w swojej praktyce do czynienia. Objawy zgłaszane przez pacjenta mogą być przypisane innym dolegliwościom i chorobom, przez co dojdzie do opóźnienia diagnozy, a tym samym stopniowego pogarszania się stanu pacjenta. Nie wszystkie zmiany mogą zostać cofnięte, niekiedy konieczne będzie jedynie minimalizowanie dokuczliwych objawów i poprawianie komfortu życia pacjenta – również poprzez zahamowanie dalszego rozwoju choroby.

Napisz opinię

Treść opinii: *

• Dozwolone tagi HTML: <strong> <cite> <i> <b> <ul> <li>
• Znaki końca linii i akapitu dodawane są automatycznie.

CAPTCHA

Pytanie sprawdza czy jesteś człowiekiem, aby zapobiec spamowi.

Co jest na obrazku?: *

Przepisz kod z obrazka (wielkość liter ma znaczenie).